ZWOLLE - Nederland telt 14.000 vrijwilligers die ondersteuning geven aan mensen die op sterven liggen. Onopvallend zitten deze vrijwilligers aan bed bij iemand die ze daarvoor nog niet kenden. In de podcast 'Het laatste stukje léven' ontdekken journalist Mirjam van Huet en fotograaf Leah Kreiter de wereld van het sterven en - in het bijzonder - van dit vrijwilligerswerk. De podcast is nu te horen op Spotify (zoek: Het laatste stukje léven).

'Centraal in de podcast staan de thuisvrijwilligers. Als luisteraar ben je erbij als een vrijwilliger gaat waken bij een man die op sterven ligt. Je hoort hoe een andere vrijwilliger in gesprek gaat met een nabestaande om te vertellen hoe een overlijden verliep. En je maakt kennis met een vrouw die vertelt hoe ze dag en nacht 'aanstond' vanwege de zorg voor haar man – tot een vrijwilliger het overnam', vertelt Mirjam van Huet, journalist en bedenker van deze zevendelige luisterdocumentaire, die ze samen met fotograaf Leah Kreiter maakte, in opdracht van ZwolleDoet! Samen met Kreiter deed ze de interviews. Kreiter maakte van alle deelnemers reportagefoto's, waardoor je als luisteraar een beeld hebt van hetgeen je hoort. De foto's zijn te zien via: www.zwolledoet.nl/podcast.

Bitterzoete keuze om zorg uit handen te geven

De podcast zet de luisteraar aan het denken. Over wie voor je zorgt als je doodgaat, waar je wil sterven en wie je nog wil spreken voordat het te laat is. Ook komt het dilemma voorbij van wel of niet het waken aan een vrijwilliger overlaten. Dat dilemma wordt in de podcast uitgebreid besproken, met onder meer Carolien van Leussen, die daar voor het Radboudumc onderzoek naar deed. 'De keus maken om de zorg over te laten aan een vrijwilliger blijkt niet altijd makkelijk. Aan de ene kant zijn naasten vermoeid vanwege de intensieve zorg voor de terminaal zieke en de gebroken nachten die daar vaak bij horen. Een vrijwilliger kan dan verlichting bieden, omdat de naaste dan even kan slapen of iets voor zichzelf kan doen. Maar, die tijd voor henzelf, gaat ten koste van de laatste momenten die ze nog kunnen doorbrengen met hun dierbare. Dat maakt het soms een bitterzoete keus.'

Een ongefilterd beeld van de realiteit

VPTZ Nederland is de landelijke koepel voor de ruim 200 vrijwilligersorganisaties in de palliatieve terminale zorg die Nederland rijk is. Hieronder vallen enerzijds hospices en anderzijds organisaties die vrijwilligers bij mensen thuis inzetten in de laatste levensfase. ZwolleDoet! is zo'n organisatie en besloot er een podcast over te laten maken. 'De podcast en de bijbehorende fotografie geven een ongefilterd beeld van dit vrijwilligerswerk bij mensen thuis. Vrijwilligers, naasten en zorgprofessionals die aan het woord komen, delen openhartig hun ervaringen, en maken invoelbaar wat dit werk zo waardevol maakt', zegt Carla Aalderink, directeur van VPTZ Nederland. 'Het is een mooie serie geworden. De podcast mag dan in Zwolle zijn opgenomen, het is zeker representatief voor alle thuisvrijwilligers palliatieve terminale zorg in het land.'

Oranje Fonds helpt vrijwilligers terminale zorg bekender maken

ZwolleDoet! is een van de 5 lokale/regionale steunpunten in ons land die samen met VPTZ Nederland subsidie kregen van het Oranje Fonds om de VPTZ (Vrijwillige Palliatieve Terminale Zorg) bekend te maken. Een van de resultaten daarvan is deze luisterdocumentaire. 'Vrijwilligers kunnen enorm veel betekenen voor mensen in hun laatste levensfase en hun naasten. Veel mensen weten echter niet dat dergelijke vrijwillige inzet thuis geboden kan worden aan mensen die thuis willen sterven. Het Oranje Fonds steunt ZwolleDoet! om de inzet van vrijwilligers in de thuissituatie eerder en beter bekend te maken, zodat meer mensen de weg weten te vinden naar deze vorm van ondersteuning', zegt Marette Kroonenberg, programma adviseur Oranje Fonds.

De puurste versie van de geïnterviewden

'Of het niet zwaar was om met dit onderwerp bezig te zijn? Nou, de ontmoetingen hebben ons zeker geraakt', zegt Kreiter. 'Maar ik zou liever zeggen dat het mooi was, dan zwaar. Mirjam en ik zijn allebei zo oprecht geïnteresseerd in wat mensen drijft, dat we niet terugdeinzen voor een serieus onderwerp. We vinden het vooral mooi dat vrijwilligers en nabestaanden ons hebben toegelaten in hun leven. Ze hebben zúlke persoonlijke verhalen gedeeld.' Van Huet vult Kreiter aan: 'Er zit ook een stukje in de serie waarin Leah en ik onze eigen emoties delen, over imperfecties in onze eigen families en of je familiebanden wel of niet herstelt als je weet dat de tijd dringt. Ik denk dat we mede dankzij onze eigen openheid ook van de geïnterviewden de puurste versies hebben gekregen.'


Luister 'Het laatste stukje léven'

Luister de podcast via Spotify: Het laatste stukje léven. Of via ZwolleDoet.nl/podcast.