De meest geliefde boom van Overijssel

Wim Eikelboom prijst knotwilg als meest geliefde boom van Overijssel

Welke boom spreekt u het meest aan? Zwollenaar Wim Eikelboom denkt dan meteen aan de knotwilg. Want die is niet stuk te krijgen. De knotwilg is gastvrij en soortenrijk. Het is een mensenboom, die meer overeenkomsten met ons heeft dan u misschien zou denken.

Als jurylid van de winactie Meest geliefde boom van Overijssel bepaalt Wim Eikelboom mee welke boom deze titel krijgt. Hij kijkt uit naar mooie inzendingen - niet van de dikste of hoogste boom, maar van de boom die het meest tot de verbeelding spreekt. Ter illustratie neemt hij ons mee naar zijn geliefde knotwilg.

Bomen zijn verhalenvertellers

Zet een paar stappen buiten de woonwijk in Zwolle-Zuid en u keert abrupt terug naar het oude boerenlandschap. Een fietspad kronkelt vanuit de wijk naar de dijk langs de IJssel. Het geasfalteerde fietspad is relatief nieuw; de knotwilgen aan weerszijden van het pad zijn dat zeker niet.
“Sommige bomen staan hier al wel zeventig of tachtig jaar,” vertelt Wim. “Dat is lang voordat ik hier woonde, en lang voordat deze wijk werd gebouwd. Als deze boom kon praten, zou je vertellen hoe de boer hier zijn koeien molk.”

Daarom laat Wim de knotwilgen langs het pad zien. Het zijn ‘cultuurdragers’. “Ze vertellen een verhaal over ons als mensen en hoe het landschap verandert.” Als jurylid is Wim vooral benieuwd hoe mensen zich verbonden voelen met bomen. “Ik hoop dat de mensen die meedoen, nadenken over de bomen in hun omgeving - en met welke boom ze iets hebben.” Het doel van de winactie is om mensen de waarde van bomen in te laten zien. “Een landschap of een stad zonder bomen, dat is niet voor te stellen. Bomen zijn heel vanzelfsprekend en tegelijk heel belangrijk voor ons welzijn en gezondheid.”

Zo schijnt het licht naar binnen

Wim stopt bij een voor hem bijzondere knotwilg. Deze staat niet fier overeind, maar lijkt omgevallen op de grond te liggen. Toch is deze boom nog springlevend. In de stam zit een groot gat. “Als ik deze boom zie, denk ik aan de woorden van Leonard Cohen: “There is a crack in everything, that’s how the light gets in”. Op die manier hebben mensen en bomen best veel overeenkomsten. In veel mensen zit ook ergens een wond of een gat, iets dat we meedragen. Maar daar schijnt het licht doorheen en daardoor is er mee te leven. Dat zie je bij mensen niet zomaar, maar bij de knotwilg wel.”

Wim gebaart naar de opengespleten stam, de gaten en de stukken dode schors die voor veel dieren ook weer leven bieden. “Deze knotwilg heeft van alles meegemaakt, maar hij leeft en groeit nog steeds. Daar staat de knotwilg symbool voor: stug doorgaan, en ondanks tegenslag toch steeds opnieuw beginnen en groeien.”

Bomvol leven

Naast zijn symbolische waarde is de knotwilg ook belangrijk voor de biodiversiteit. De wilg groeit, samen met de linde en de eik, het langst in Nederland. Dat betekent dat er héél veel insecten, zwammen, vogels en andere dieren van leven. Maar liefst 800 soorten ongewervelden leven op of van de wilg. Daarmee is het één van de meest soortenrijke bomen in ons land.

“Je ziet vaak een vogelnest in een knotwilg, en allerlei soorten planten en kevertjes en dergelijke!” Daarbij bloeit de wilg als een van de eersten in het vroege voorjaar. Zo vormt het een belangrijke bron van voedsel voor wilde bijen in die periode.

Ziet u een wilgenlaan waar de knotwilgen om en om geknot zijn? Dat doen we expres: zo zorgen we dat er voldoende voedsel overblijft voor wilde bijen en andere insecten.